تولیت مدرسه علمیه ثامن الائمه:
تحقق وحدت حوزه و دانشگاه در گرو تصحیح روش اندیشه است
تولیت مدرسه علمیه ثامن الائمه(ع) با تاکید بر اینکه مقصود از وحدت حوزه و دانشگاه تصحیح روش اندیشه است، گفت: شکاف حوزه و دانشگاه باید از بین برود.
حجت الاسلام سعید جازاری معمویی تولیت مدرسه علمیه ثامن الائمه (ع) در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری رسا، درباره اهمیت وحدت حوزه و دانشگاه در تحقق آرمان‌های انقلاب با توجه به چهل سالگی انقلاب اسلامی، گفت: به عقیده بنده هنوز فاصله زیادی با تحقق کامل مفهوم وحدت حوزه و دانشگاه داریم و این به خاطر آن است که ما نتوانستیم مفهوم وحدت را به طور دقیق و کامل تبیین کنیم.
وی افزود: طبیعی است وقتی مفهوم وحدت به درستی و به صورت واضح و شفاف تبیین نشود بسیاری از اقداماتی که در این عرصه انجام می‌شود به نتیجه مطلوب نمی‌رسد. ما نباید از این نقطه ضعف ناراحت و ناامید شویم بلکه باید با شناختن نقطه ضعف‌ها خود را وادار به اصلاح و تلاش بیشتر کنیم.
حجت الاسلام جازاری معمویی با تاکید براینکه مقصود و مراد از مفهوم وحدت حوزه و دانشگاه باید به صورت دقیق برای دیگران تبیین شود، ابراز کرد: گاهی افراد با شنیدن عنوان وحدت حوزه و دانشگاه متوجه نیستند منظور از این وحدت دقیقا چیست، نمی‌دانند قرار است دانشگاه به نظام حوزه دربیاید و یا حوزه به نظام و روش دانشگاه تغییر شکل دهد.
تولیت مدرسه علمیه ثامن الائمه (ع) ادامه داد: البته حوزه از نظر شکلی گام‌هایی در جهت شباهت ظاهری پیدا کردن با دانشگاه برداشته است از قبیل این که ترمی شدن درس‌ها، فصلی شدن امتحانات، موضوع‌بندی کتابها، حضور و غیاب‌ها و به طور کلی رفتار‌های شکلی و آکادمیک دانشگاه را در قالب حوزه اجرایی کرده است.
وی افزود: در حالی که مفهوم واقعی وحدت حوزه و دانشگاه اعمال تغییرات این چنینی نبود بلکه معنای حقیقی وحدت حوزه و دانشگاه این است که نقطه‌های قوت و ضعف هر دو نهاد بررسی شود تا نقاط قوت پررنگ و نقاط ضعف را کاهش دهیم و این دو نهاد را در مسیر تولید علم در کنار تهذیب اخلاقی و نفسی قرار دهیم و پیش ببریم.
حجت الاسلام جازاری معمویی در ادامه بیان داشت: اگر منظور از وحدت این باشد که این دو نهاد بتوانند نقطه‌های حسن خود را شناسایی کرده و تقویت نمایند و نقطه‌های ضعف را کاهش و پوشش دهند پس ما هنوز به وحدت مورد رضایت و مطلوب خود دست نیافتیم، بنده به عنوان کسی که هم در دانشگاه و هم در حوزه حضور فعال دارد نمی‌توانم بگویم که ما به وحدت رسیده‌ایم بلکه بنده دوگانگی بین این دو نهاد مهم و اثرگذار را به وضوح مشاهده می‌کنم، شاید این جمله خوشایند نباشد، اما واقعیت دارد.
تولیت مدرسه علمیه ثامن الائمه (ع) با بیان اینکه امروز بین دانشگاه و حوزه شکاف وجود دارد، گفت: جریانی که امروز در دانشگاه حاکم است چه در دانشگاه‌های حوزه علوم انسانی، چه در دانشگاه‌های علوم ریاضی و طبیعی و چه در حوزه‌های علمیه بیانگر وجود شکاف است، این شکاف، شکاف فکری، اندیشه‌ای و نوع تولید علم است بنابراین نمی‌توان گفت وحدت بین حوزه و دانشگاه محقق شده است بلکه می‌توان گفت هنوز فاصله زیادی تا رسیدن به وحدت وجود دارد.
این استاد دانشگاه کاتولیک فرانسه در پاسخ به این پرسش که این شکاف چه آسیب‌هایی به دنبال دارد؟ عنوان کرد: اگر گام‌های درست و اساسی در جهت ایجاد وحدت حقیقی بین حوزه و دانشگاه برداشته نشود شکاف و فاصله بین این دو به مرور زمان بیشتر و بیشتر خواهد شد.
وی افزود: بنابرین اگر منظور ما از وحدت حوزه و دانشگاه وحدت شکلی و ظاهری باشد می‌توانیم بگوییم وحدت محقق شده و روزبروز بیشتر می‌شود، اما اگر منظور از وحدت، وحدت محتوایی و مفهومی و وحدت در اندیشه و روش تولید علم و وحدت در دستیابی به اهداف و آرمان‌های بزرگ است نمی‌توان ادعا کرد اقدام مهمی در این راستا صورت گرفته بلکه شکاف عمیقی وجود دارد که اگر ترمیم و اصلاح نشود روزبروز بیشتر و بیشتر خواهد شد، امروز وحدت و قرابت در عرصه اندیشه و فکر بین حوزه و دانشگاه نمایان نیست.
حجت الاسلام جازاری معمویی در ادامه اظهار داشت: می‌توان گفت برخی متفکرین دانشگاهی به دنبال رویکرد حوزوی هستند و برخی متفکرین حوزه به دنبال رویکرد دانشگاهی هستند، نمونه‌هایی از این دست وجود دارند، اما به دلیل اینکه مفهوم حقیقی وحدت حوزه و دانشگاه به درستی تبیین نشده، نتیجه مطلوبی نیز حاصل نشده و شکاف حوزه و دانشگاه حقیقتی تلخ است که وجود دارد.
تولیت مدرسه علمیه ثامن الائمه (ع) در پاسخ به این پرسش که اگر ایده‌ای در این زمینه دارید بفرمایید؟ پاسخ داد: حرکت‌های شعاری و نمایشی و حرکت‌هایی که در قالب کنفرانس و همایش ظهور می‌کند در همان نقطه هم خاموش خواهد شد و از بین می‌رود، باید قبول کنیم که با حرکت‌های نمایشی کاری از پیش نخواهیم برد، اگر بخواهیم در این موضوع خود را با کشور‌های غربی مقایسه کنیم، می‌بینیم که غربی‌ها همایش و کنفرانس‌های بسیار کمی برگزار می‌کنند، اما در عمل بسیار خوب و جدی عمل می‌کنند، اما ما سروصدای زیادی به راه می‌اندازیم، اما در عمل کوتاهی می‌کنیم.
وی افزود: ما باید به این نقطه برسیم که حوزوی برای دانشگاهی و دانشگاهی برای حوزوی احترام قائل باشد، این احترام زمانی حاصل می‌شود که این دو قشر شناختی عقلانی و خردورزانه از یکدیگر پیدا کند و هر کدام در جایگاه خود صحبت کنند، اگر رقابتی هم هست باید در کنار میز‌های علمی و اندیشه‌ورزی باشد.
این استاد دانشگاه کاتولیک فرانسه وحدت را در تخریب تحقیر نکردن یکدیگر حوزویان و دانشگاهیان دانست و گفت: متاسفانه امروز برخی از اساتید دانشگاه، حوزه را تخطئه می‌کنند و از آن سو نیز برخی اساتید حوزه، دانشگاه را تخطئه می‌کنند نتیجه آشکار چنین رفتار‌هایی این است که شکاف بین حوزه و دانشگاه روزبه روز بیشتر و عمیق‌تر می‌شود، همانطور که یک دندانپزشک و یا یک روانشناس در جایگاه خود سخن می‌گویند یک حوزوی و یک دانشگاهی نیز باید جایگاه خود را بشناسند و در جایگاه خود سخن بگویند.
حجت الاسلام جازاری معمویی با بیان اینکه وضعیت کنونی حوزه و دانشگاه از جهاتی امیدوارکننده است، گفت: متاسفانه از جهاتی نیز شکاف بین این دو نهاد علمی در حال رشد است و ما باید مانع این شکاف شویم.
تولیت مدرسه علمیه ثامن الائمه (ع) با تاکید براینکه مقصود از وحدت حوزه و دانشگاه تصحیح روش اندیشه است، عنوان کرد: روش اندیشه باید تصحیح شود، رشد کند و یکسان‌سازی صورت بپذیرد، مقصود از یکسان‌سازی اندیشه‌ها شکل دادن، منطقی کردن و خردمندانه کردن اندیشه و فکر است، چنین وحدتی بسیار ارزشمند است. نقطه کلیدی و مهم در ایجاد این وحدت آن است که ابتدا تعریف جامع و کاملی از مفهوم وحدت ارائه داده و در مرحله بعد چالش‌ها و موانع رسیدن به وحدت بررسی شود.
وی یکی از علل و عوامل نرسیدن به وحدت مطلوب بین حوزه و دانشگاه را در تعریف نشدن جایگاه ارزشمند این دو نهاد در کنار هم و در برابر هم بیان کرد و گفت: بنابراین ما ابتدا باید جایگاه حوزه و دانشگاه را در کنار هم و در برابر هم تعریف کنیم؛ کار دانشگاه تولید مطلق علم و پس از آن نشر علم و بازنشر آن است، کار حوزه در حقیقت ورود به عرصه دین، علوم دینی، نشر و بازنشر علوم و قرائت‌های دینی است، از این جهت رابطه بین حوزه و دانشگاه می‌تواند در نقاطی به هم نزدیک شود.
این استاد دانشگاه کاتولیک فرانسه ادامه داد: به عنوان مثال موضوعاتی در حوزه مورد بررسی قرار می‌گیرند و در دانشگاه نیز موضوعاتی مرتبط با متون دینی مورد بررسی قرار می‌گیرند حوزه و دانشگاه در این نقاط از لحاظ مفهومی بسیار به هم نزدیک هستند، اما از لحاظ هدف این دو یک هدف را دنبال نمی‌کنند، کار حوزه در عرصه دین و کار دانشگاه در عرصه علم است، آنچه شبهه ایجاد کرده این است که گاهی در حوزه گمان می‌کنند اگر بگویند این مسأله باید اینطور باشد پس ما عالم نیستیم یا گاهی در دانشگاه گمان می‌کنند اگر بگویند این فقط علم است پس ما با حوزه بیگانه هستیم.
حجت الاسلام جازاری معمویی در ادامه با بیان اینکه مشابه این جریان را می‌توان در اروپا نیز یافت، عنوان کرد: در فرانسه یا سوئیس هم دانشگاه وجود دارد و هم نهادی مانند حوزه علمیه، این دو نهاد در فرانسه و سوئیس به خوبی با هم تعامل دارند و بر سر نقاط مشترک همکاری و فعالیت می‌کنند، خیلی از مسائل تحقیقاتی که در دانشکده الهیات کاتولیک کار می‌شود در حوزه‌های علمیه‌شان از آن بهره‌برداری می‌کنند و نتیجه بسیاری از تحقیقاتی که توسط حوزه علمیه‌شان به دست می‌آید در دانشگاه مورد استفاده قرار می‌گیرد، بسیاری از متفکران نیز در هر دو نهاد کار علمی می‌کنند.
وی افزود: اگر جایگاه هر کدام از حوزه و دانشگاه به درستی تعریف و تبیین شود و به آن‌ها این اطمینان داده شود که هر کدام در جایگاه خود عزیز و محترم و یک ضرورت برای جامعه هستند می‌توان آن‌ها را به وحدت و تعامل با یکدیگر دعوت کرد، اما اگر به طور کلی فقط گفته شود وحدت حوزه و دانشگاه طبیعتا برای دانشجوی فیزیک یا پزشکی و یا برای طلبه علوم دینی این سوال ایجاد می‌شود که ما چه وحدتی می‌توانیم با هم داشته باشیم و ما چه نسبت و اشتراکی با هم داریم.
تولیت مدرسه علمیه ثامن الائمه (ع) در ادامه عنوان کرد: وقتی دائم گفته می‌شود که ما باید بین حوزه و دانشگاه وحدت ایجاد کنیم و به دلیل درست عمل نکردن عملا دوگانگی بین این دو نهاد ایجاد شود این ذهنیت برای مردم ایجاد می‌شود که حتما اختلاف حوزه و دانشگاه بسیار زیاد و اساسی است که هیچ اتفاق مثبتی نمیفتد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: بنابراین اقدام درست این است که ابتدا کار و جایگاه حوزه و دانشگاه تبیین شود و بعد از آن تعامل سازنده‌ای بین این دو شکل بگیرد، حوزه و دانشگاه می‌توانند جلسات مشترکی در موضوعات گوناگون برگزار کنند و از علم، فکر و اندیشه یکدیگر بهره‌برداری نمایند، وحدت به معنای مثل هم شدن نیست بلکه وحدت یعنی تعامل و همکاری در یک مسیر مشترک است./۸۱۳/ت301/ب1
وی افزود: طبیعی است وقتی مفهوم وحدت به درستی و به صورت واضح و شفاف تبیین نشود بسیاری از اقداماتی که در این عرصه انجام می‌شود به نتیجه مطلوب نمی‌رسد. ما نباید از این نقطه ضعف ناراحت و ناامید شویم بلکه باید با شناختن نقطه ضعف‌ها خود را وادار به اصلاح و تلاش بیشتر کنیم.
حجت الاسلام جازاری معمویی با تاکید براینکه مقصود و مراد از مفهوم وحدت حوزه و دانشگاه باید به صورت دقیق برای دیگران تبیین شود، ابراز کرد: گاهی افراد با شنیدن عنوان وحدت حوزه و دانشگاه متوجه نیستند منظور از این وحدت دقیقا چیست، نمی‌دانند قرار است دانشگاه به نظام حوزه دربیاید و یا حوزه به نظام و روش دانشگاه تغییر شکل دهد.
تولیت مدرسه علمیه ثامن الائمه (ع) ادامه داد: البته حوزه از نظر شکلی گام‌هایی در جهت شباهت ظاهری پیدا کردن با دانشگاه برداشته است از قبیل این که ترمی شدن درس‌ها، فصلی شدن امتحانات، موضوع‌بندی کتابها، حضور و غیاب‌ها و به طور کلی رفتار‌های شکلی و آکادمیک دانشگاه را در قالب حوزه اجرایی کرده است.
وی افزود: در حالی که مفهوم واقعی وحدت حوزه و دانشگاه اعمال تغییرات این چنینی نبود بلکه معنای حقیقی وحدت حوزه و دانشگاه این است که نقطه‌های قوت و ضعف هر دو نهاد بررسی شود تا نقاط قوت پررنگ و نقاط ضعف را کاهش دهیم و این دو نهاد را در مسیر تولید علم در کنار تهذیب اخلاقی و نفسی قرار دهیم و پیش ببریم.
حجت الاسلام جازاری معمویی در ادامه بیان داشت: اگر منظور از وحدت این باشد که این دو نهاد بتوانند نقطه‌های حسن خود را شناسایی کرده و تقویت نمایند و نقطه‌های ضعف را کاهش و پوشش دهند پس ما هنوز به وحدت مورد رضایت و مطلوب خود دست نیافتیم، بنده به عنوان کسی که هم در دانشگاه و هم در حوزه حضور فعال دارد نمی‌توانم بگویم که ما به وحدت رسیده‌ایم بلکه بنده دوگانگی بین این دو نهاد مهم و اثرگذار را به وضوح مشاهده می‌کنم، شاید این جمله خوشایند نباشد، اما واقعیت دارد.
تولیت مدرسه علمیه ثامن الائمه (ع) با بیان اینکه امروز بین دانشگاه و حوزه شکاف وجود دارد، گفت: جریانی که امروز در دانشگاه حاکم است چه در دانشگاه‌های حوزه علوم انسانی، چه در دانشگاه‌های علوم ریاضی و طبیعی و چه در حوزه‌های علمیه بیانگر وجود شکاف است، این شکاف، شکاف فکری، اندیشه‌ای و نوع تولید علم است بنابراین نمی‌توان گفت وحدت بین حوزه و دانشگاه محقق شده است بلکه می‌توان گفت هنوز فاصله زیادی تا رسیدن به وحدت وجود دارد.
این استاد دانشگاه کاتولیک فرانسه در پاسخ به این پرسش که این شکاف چه آسیب‌هایی به دنبال دارد؟ عنوان کرد: اگر گام‌های درست و اساسی در جهت ایجاد وحدت حقیقی بین حوزه و دانشگاه برداشته نشود شکاف و فاصله بین این دو به مرور زمان بیشتر و بیشتر خواهد شد.
وی افزود: بنابرین اگر منظور ما از وحدت حوزه و دانشگاه وحدت شکلی و ظاهری باشد می‌توانیم بگوییم وحدت محقق شده و روزبروز بیشتر می‌شود، اما اگر منظور از وحدت، وحدت محتوایی و مفهومی و وحدت در اندیشه و روش تولید علم و وحدت در دستیابی به اهداف و آرمان‌های بزرگ است نمی‌توان ادعا کرد اقدام مهمی در این راستا صورت گرفته بلکه شکاف عمیقی وجود دارد که اگر ترمیم و اصلاح نشود روزبروز بیشتر و بیشتر خواهد شد، امروز وحدت و قرابت در عرصه اندیشه و فکر بین حوزه و دانشگاه نمایان نیست.
حجت الاسلام جازاری معمویی در ادامه اظهار داشت: می‌توان گفت برخی متفکرین دانشگاهی به دنبال رویکرد حوزوی هستند و برخی متفکرین حوزه به دنبال رویکرد دانشگاهی هستند، نمونه‌هایی از این دست وجود دارند، اما به دلیل اینکه مفهوم حقیقی وحدت حوزه و دانشگاه به درستی تبیین نشده، نتیجه مطلوبی نیز حاصل نشده و شکاف حوزه و دانشگاه حقیقتی تلخ است که وجود دارد.
تولیت مدرسه علمیه ثامن الائمه (ع) در پاسخ به این پرسش که اگر ایده‌ای در این زمینه دارید بفرمایید؟ پاسخ داد: حرکت‌های شعاری و نمایشی و حرکت‌هایی که در قالب کنفرانس و همایش ظهور می‌کند در همان نقطه هم خاموش خواهد شد و از بین می‌رود، باید قبول کنیم که با حرکت‌های نمایشی کاری از پیش نخواهیم برد، اگر بخواهیم در این موضوع خود را با کشور‌های غربی مقایسه کنیم، می‌بینیم که غربی‌ها همایش و کنفرانس‌های بسیار کمی برگزار می‌کنند، اما در عمل بسیار خوب و جدی عمل می‌کنند، اما ما سروصدای زیادی به راه می‌اندازیم، اما در عمل کوتاهی می‌کنیم.
وی افزود: ما باید به این نقطه برسیم که حوزوی برای دانشگاهی و دانشگاهی برای حوزوی احترام قائل باشد، این احترام زمانی حاصل می‌شود که این دو قشر شناختی عقلانی و خردورزانه از یکدیگر پیدا کند و هر کدام در جایگاه خود صحبت کنند، اگر رقابتی هم هست باید در کنار میز‌های علمی و اندیشه‌ورزی باشد.
این استاد دانشگاه کاتولیک فرانسه وحدت را در تخریب تحقیر نکردن یکدیگر حوزویان و دانشگاهیان دانست و گفت: متاسفانه امروز برخی از اساتید دانشگاه، حوزه را تخطئه می‌کنند و از آن سو نیز برخی اساتید حوزه، دانشگاه را تخطئه می‌کنند نتیجه آشکار چنین رفتار‌هایی این است که شکاف بین حوزه و دانشگاه روزبه روز بیشتر و عمیق‌تر می‌شود، همانطور که یک دندانپزشک و یا یک روانشناس در جایگاه خود سخن می‌گویند یک حوزوی و یک دانشگاهی نیز باید جایگاه خود را بشناسند و در جایگاه خود سخن بگویند.
حجت الاسلام جازاری معمویی با بیان اینکه وضعیت کنونی حوزه و دانشگاه از جهاتی امیدوارکننده است، گفت: متاسفانه از جهاتی نیز شکاف بین این دو نهاد علمی در حال رشد است و ما باید مانع این شکاف شویم.
تولیت مدرسه علمیه ثامن الائمه (ع) با تاکید براینکه مقصود از وحدت حوزه و دانشگاه تصحیح روش اندیشه است، عنوان کرد: روش اندیشه باید تصحیح شود، رشد کند و یکسان‌سازی صورت بپذیرد، مقصود از یکسان‌سازی اندیشه‌ها شکل دادن، منطقی کردن و خردمندانه کردن اندیشه و فکر است، چنین وحدتی بسیار ارزشمند است. نقطه کلیدی و مهم در ایجاد این وحدت آن است که ابتدا تعریف جامع و کاملی از مفهوم وحدت ارائه داده و در مرحله بعد چالش‌ها و موانع رسیدن به وحدت بررسی شود.
وی یکی از علل و عوامل نرسیدن به وحدت مطلوب بین حوزه و دانشگاه را در تعریف نشدن جایگاه ارزشمند این دو نهاد در کنار هم و در برابر هم بیان کرد و گفت: بنابراین ما ابتدا باید جایگاه حوزه و دانشگاه را در کنار هم و در برابر هم تعریف کنیم؛ کار دانشگاه تولید مطلق علم و پس از آن نشر علم و بازنشر آن است، کار حوزه در حقیقت ورود به عرصه دین، علوم دینی، نشر و بازنشر علوم و قرائت‌های دینی است، از این جهت رابطه بین حوزه و دانشگاه می‌تواند در نقاطی به هم نزدیک شود.
این استاد دانشگاه کاتولیک فرانسه ادامه داد: به عنوان مثال موضوعاتی در حوزه مورد بررسی قرار می‌گیرند و در دانشگاه نیز موضوعاتی مرتبط با متون دینی مورد بررسی قرار می‌گیرند حوزه و دانشگاه در این نقاط از لحاظ مفهومی بسیار به هم نزدیک هستند، اما از لحاظ هدف این دو یک هدف را دنبال نمی‌کنند، کار حوزه در عرصه دین و کار دانشگاه در عرصه علم است، آنچه شبهه ایجاد کرده این است که گاهی در حوزه گمان می‌کنند اگر بگویند این مسأله باید اینطور باشد پس ما عالم نیستیم یا گاهی در دانشگاه گمان می‌کنند اگر بگویند این فقط علم است پس ما با حوزه بیگانه هستیم.
حجت الاسلام جازاری معمویی در ادامه با بیان اینکه مشابه این جریان را می‌توان در اروپا نیز یافت، عنوان کرد: در فرانسه یا سوئیس هم دانشگاه وجود دارد و هم نهادی مانند حوزه علمیه، این دو نهاد در فرانسه و سوئیس به خوبی با هم تعامل دارند و بر سر نقاط مشترک همکاری و فعالیت می‌کنند، خیلی از مسائل تحقیقاتی که در دانشکده الهیات کاتولیک کار می‌شود در حوزه‌های علمیه‌شان از آن بهره‌برداری می‌کنند و نتیجه بسیاری از تحقیقاتی که توسط حوزه علمیه‌شان به دست می‌آید در دانشگاه مورد استفاده قرار می‌گیرد، بسیاری از متفکران نیز در هر دو نهاد کار علمی می‌کنند.
وی افزود: اگر جایگاه هر کدام از حوزه و دانشگاه به درستی تعریف و تبیین شود و به آن‌ها این اطمینان داده شود که هر کدام در جایگاه خود عزیز و محترم و یک ضرورت برای جامعه هستند می‌توان آن‌ها را به وحدت و تعامل با یکدیگر دعوت کرد، اما اگر به طور کلی فقط گفته شود وحدت حوزه و دانشگاه طبیعتا برای دانشجوی فیزیک یا پزشکی و یا برای طلبه علوم دینی این سوال ایجاد می‌شود که ما چه وحدتی می‌توانیم با هم داشته باشیم و ما چه نسبت و اشتراکی با هم داریم.
تولیت مدرسه علمیه ثامن الائمه (ع) در ادامه عنوان کرد: وقتی دائم گفته می‌شود که ما باید بین حوزه و دانشگاه وحدت ایجاد کنیم و به دلیل درست عمل نکردن عملا دوگانگی بین این دو نهاد ایجاد شود این ذهنیت برای مردم ایجاد می‌شود که حتما اختلاف حوزه و دانشگاه بسیار زیاد و اساسی است که هیچ اتفاق مثبتی نمیفتد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: بنابراین اقدام درست این است که ابتدا کار و جایگاه حوزه و دانشگاه تبیین شود و بعد از آن تعامل سازنده‌ای بین این دو شکل بگیرد، حوزه و دانشگاه می‌توانند جلسات مشترکی در موضوعات گوناگون برگزار کنند و از علم، فکر و اندیشه یکدیگر بهره‌برداری نمایند، وحدت به معنای مثل هم شدن نیست بلکه وحدت یعنی تعامل و همکاری در یک مسیر مشترک است./۸۱۳/ت301/ب1
ارسال نظرات