اصلاحات به دنبال "سینمای جشنواره پسند"

به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، سلسله نشست‌های سواد رسانه، با موضوع جریان شناسی سینمای ایران در نگارستان اشراق برگزار شد.

در این نشست دکتر رفیع الدین اسماعیلی، رئیس انجمن سواد رسانه دفتر تبلیغات اسلامی به بررسی دو دوره اصلاحات و عدالت‌محوری در حوزه سینما پرداخت.

اسماعیلی با توجه به تقسیم بندی خود، جریان شناسی سینمای ایران را به چهار بخش تقسیم کرد: دوران دفاع مقدس، دوران سازندگی، دوره اصلاحات و دوره عدالت‌محوری.

وی با توجه به دوره اصلاحات و اتفاقاتی که در حوزه سینما رخ داد، گفت: اتفاقاتی در دوره سازندگی رخ داد که نتیجه آن را در دوره اصلاحات دیدیم. با یک انتخابات همه چیز تغییر نمی‌کند و قطعا پیش زمینه‌هایی پیرامون مسئله وجود دارد. در دوران اصلاحات هویت اصلاح طلبی هم به وجود آمد و فردگرایی به شدت در کشور گسترش یافت و بحثی از عدالت اجتماعی، اقشار مستضعف و ... نمی‌شد و دیگر مورد اهمیت نبود.

رئیس انجمن سواد رسانه با اشاره به کلیدواژه‎‌هایی که در این دوران مرسوم بود، عنوان کرد: شهادت، ایثار، مجاهدت، انقلاب اسلامی، جهاد و ... در دوران دفاع مقدس ایجاد شد و فضای فرهنگی را تحت تاثیر خود قرار داد ولی بعد از دوران اصلاحات واژه‌هایی همچون جامعه مدنی، دموکراسی، گفتگوی تمدن‌ها، آزادی و ... مطرح شد و در رسانه و سینما نیز مورد اهمیت و توجه بود.

فضای سینمایی اصلاحات بازگشت به عقب

وی با توجه به کتاب فرامرز رفیع پور درباره توسعه و تضاد که به فضای آن دوران اشاره داشت، افزود: در فضای سینمایی دوران اصلاحات ما به استانداردهای سینمای ایتالیا، هند و آمریکا برمی‌گردیم. سینمای جشنواره پسند مطرح می‌شود و بعضی کارگردان‌ها سعی دارند تا برای اینکه مورد توجه غرب قرار بگیرند، روایت‌شان را مورد پسند جریان غرب تنظیم کنند.

کارشناس رسانه ضمن توضیح درباره عبور از خط قرمزها در این دوران تبیین کرد: خرده‌ جریان سینمایی عامه پسند در این دوران پررنگ بود، گذشتن از خط قرمزها مد شده بود و برای اولین بار در سینمای ایران فیلم‌های دختر و پسری زیاد شد. در واقع توقع و انتظار مخاطب در سینما این بود که با این سبک از فیلمسازی مواجه شود و به شدت به رویکردهای دینی و مذهبی ضربه می‌زدند.

فراز و نشیب سینمای انقلاب اسلامی

وی ادامه داد: بعد از دهه 60، جریان انقلاب اسلامی بر سینما حاکمیت یافت، ولی در این دوران تسلط سینما بر جریان اصلاحات است و تقریبا از آن به بعد سینمای دفاع مقدس، اثر جدی نتوانست تولید کند. از سال 62 سوپراستارها کنار رفتند و بیشتر مولف محور بود ولی در این دوران سوپراستارها مطرح می‌شودن و محبوبیت می‌گیرند و به اوج خود می‌رسد.

بهمن فرمان آرا در عمده آثار خود مضامین غیر دینی و مخالفت با جریان انقلابی و اسلامی دیده می‌شود. برخی رسانه‌ها از ارتباط او با دوران پهلوس و اشرف، سخن می‌گویند.

اسماعیلی با توجه به دوره عدالت محوری توضیح داد: در این دوران شعارها به دهه 60 برمی‌گردد و گفتمان‌ها دوباره اصلاح می‌شود. مبارزه با استکبار، مقابله با غرب و ... حرف‌هایی است که زده می‌شود. ولی فضای فرهنگی و رسانه‌ای با شعارهای دولت کمی متفاوت است.

وی گفت: در این دولت کسی که مسئولیت سینمایی را برعهده داشت، آشنایی جدی با سینما نداشت و انحلال خانه سینما در همین دوران رخ داد. فیلم‌های پرهزینه استارت زده می‌شود و به غیر از ملک سلیمان فیلم‌های دیگر نگرفت. استرداد، راه آبی ابریشم، رستاخیر و ... فیلم‌هایی بود که به آنها اقبال نشد ولی فیلم «چ» با توجه به کارگردان اثر که ابراهیم حاتمی کیا بود، مورد توجه واقع شد.

رئیس انجمن سواد رسانه در پایان به ترکیب سینمایی دوران عدالت محوری اشاره کرد و اظهار داشت: اصغر فرهادی اگر چه قرابت فکری با این دولت ندارد ولی محصول این دولت است. اخراجی‌ها با خلاقیت ده نمکی قشر عظیمی را به سمت سینما کشاند و فیلم‌های دفاع مقدسی که تا این روز مورد توجه قرار نمی‌گرفت، پر فروش‌ترین فیلم شد و بعد از آن به رمان‌های شهدا توجه شد و شکل گرفت. یکی از اتفاقات این دوران جشنواره عمار بود که برای جوان‌ها و بچه‌های انقلابی به شدت تاثیرگذار بود. /882/پ201/س