زیرساخت های علمی تمدن اسلامی مبتنی بر علوم انسانی اسلامی است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، مدرسه علمیه امام رضا(ع) تحت تولیت و اشراف آیت الله رشاد اداره می شود و سیاست‌ها و برنامه‌های مربوط به حوزه امام رضا(ع) در تمام معاونت‌ها و واحد‌ها و فعالیت طلاب ذیل برنامه کلان نظام علمی آموزشی پرورش مآل تعریف و تنظیم شده است.

آیت الله رشاد کتابی با عنوان نظام علمی آموزشی پرورش مآل و با هدف تحول بنیادین حوزه علمیه براساس نظریه آموزش «پرورش مآل» به قلم تحریر درآورده است، در این کتاب بخش‌های مختلفی از قبیل بررسی چالش‌ها و ضرورت‌های حوزه مورد بحث و بررسی قرار گرفته و متناسب با چالش‌های موجود نهاد‌هایی پیشنهاد شده که باید در حوزه علمیه تاسیس شود و برای هر کدام از این نهاد‌ها مجموعه های از کارویژه‌ها در راستای تعالی نظام آموزشی حوزه طراحی شده است.

شورای راهبردی حوزه علمیه امام رضا(ع) با کمک مدیریت حوزه و معاونتها، بخش‌های مختلفی که در نظام علمی آموزشی پرورش مآل وجود دارد را بین معاونت‌ها و واحد‌های مختلف به اقتضای محدوده شرح وظایفشان تقسیم کرده است، از این جهت بخشی از کارویژه‌ها بر عهده معاونت پژوهش حوزه قرار داده شده که قابل توجه است.

 

بر همین اساس با حجت الاسلام فرهاد داودی پور معاون پژوهش مدرسه علمیه امام رضا(ع) به گفت و گو نشستیم که در ادامه می‌خوانید.

رسا_ با توجه به نظام علمی آموزشی «پرورش مآل» چه کارویژه‌هایی برای این معاونت تعریف شده است؟

کارویژه‌های بخش پژوهش مدرسه علمیه امام رضا(ع) عبارتند از؛ اول کارویژه امور مرتبط با جشنواره‌های حوزوی، دوم کارویژه امور مرتبط با نظامواره سنجش، سوم کارویژه نشست‌ها و کرسی‌های آزاداندیشی، چهارم کارویژه نشریات، پنجم کارویژه دوره‌ها و مهارت و فنون مورد نیاز پژوهش، ششم کارویژه امور اطلاع رسانی از همایشها، شبکه‌های مجازی و جریان‌های علمی گفتمان ساز، هفتم کارویژه اردو‌های علمی پژوهشی، هشتم کارویژه واحد مطالعات، نهم کارویژه علوم انسانی، دهم کارویژه واحد دوره‌های مطالعاتی کتب شهید مطهری، یازدهم کارویژه نمایشگاه علوم و دستاورد‌های حوزوی، دوازدهم کارویژه امور کتابخانه و سیزدهم کارویژه شورا‌های مشورتی است.
                                         
بنده معتقدم کارویژه علوم انسانی در معاونت پژوهش کارویژه مهمتری است چرا که هدف نهایی حوزه علمیه امام رضا(ع) تربیت نیرو‌هایی است که در عرصه علمی تمدن اسلامی نقش آفرین باشند و از آنجایی که حوزه علمیه امام رضا(ع) بر اساس نظریه پرورش مآل زیرساخت‌های علمی تمدن اسلامی را مبتنی بر علوم انسانی اسلامی می داند به همین خاطر کارویژه مفصلی ترتیب داده‌ایم و طلاب عزیز را با ۶ رشته مهم اقتصاد، مدیریت، علوم تربیتی، ارتباطات و علوم اجتماعی آشنا میکنیم.

به این ترتیب که طلاب بعد از ورود به سال چهارم یک رشته را انتخاب می کنند و ما مفادی از درس‌های علوم انسانی در رشته انتخاب شده را که در مقطع کارشناسی که به عنوان دروس اصلی ارائه می شود با رویکرد انتقادی تدریس می کنیم، این یک دوره اجمالی نیست، برای مثال رشته اقتصاد با ۷۰۰ ساعت آموزشی ارائه می شود، البته اصل پرداختن به علوم انسانی اجتماعی منحصر به حوزه امام رضا(ع) نیست، اما می‌توان گفت سازوکار این حوزه به نوبه خود منحصر به فرد است.

کارویژه نمایشگاه علوم و دستاورد‌های حوزوی کارویژه مبسوطی در معاونت پژوهش است، ما معتقدیم در ارائه دروس حوزوی ضروری است که هندسه‌های معرفتی علوم به درستی تبیین شود، در این خصوص معاونت آموزش دوره‌های مفصلی برای اساتید با این موضوع که چگونه می شود هندسه معرفتی یک علم را تولید کرد و آموزش داد، برگزار کرده است.

منظور ما از آموزش هندسه معرفتی یک علم این است که ابواب یک علم و چرایی چینش آن ابواب را با استدلال در اختیار طلاب قرار می دهیم، با توجه به این رویکردی که در معاونت پژوهش و با همکاری معاونت آموزش داشتیم توانستیم عزیزانی را به کار بگیریم که ایده هندسه معرفتی یک علم را در برخی علوم حوزوی از فبیل دانش صرف و دانش منطق تبیین کرده و در جزء جزء مسائل علم پیش ببرند و نتیجه آن را به یک اینفوگرافی تبدیل کند، از این جهت ما در بخش دستاورد‌های حوزوی نمایشگاه هندسه‌های معرفتی علوم حوزوی را در غالب اینفوگرافی به نمایش گذاشتیم.

 

رسا_ آیا مدرسه علمیه امام رضا(ع) اردو‌های علمی پژوهشی برای طلاب برگزار می‌کند؟

بله، هر نیمسال یک بازدید از یکی از مراکز مهم علمی پژوهشی تولید علوم اسلامی برای طلاب در نظر گرفته شده، برای مثال از پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه و موسسه امام خمینی(ره) قم بازدید داشتیم، برگزاری چنین اردو‌هایی با هدف آشنا کردن طلاب با مسیر‌های بدیع تحقیق و پژوهشی است که در کشور وجود دارد.

رسا_ درباره کارویژه دوره‌ها و مهارت و فنون مورد نیاز پژوهش توضیحاتی بفرمایید؟

کلاس‌هایی در خصوص مهارت‌های پژوهشی برگزار می کنیم، در این کلاس‌ها به صورت مفصل راجع به پاراگراف نویسی، فیشبرداری، تکنیک‌های خاص پژوهش، محل کتابخانه‌های معتبر و لوازمی که یک محقق باید بداند آموزش داده می شود و از وجود اساتید متعددی مانند استاد شجاعی از دانشگاه امام صادق(ع)، استاد نوری، و سایر بزرگان و فضلای اهل علم بهره بردیم.

رسا_ کارویژه نشست‌ها و کرسی‌های آزاداندیشی در این مدرسه چگونه برگزار می‌شود؟

 

هماهنگی بسیار خوبی بین ما و شورای عالی انقلاب فرهنگی وجود دارد، کرسی‌های ترویجی و کرسی‌های تخصصی را برگزار می کنیم، غالب کرسی‎ها مطابق با آییننامه هیأت حمایت از کرسی‌های نظریه پردازی مرتبط با شورای عالی انقلاب فرهنگی است.

تا به حال چند کرسی برگزار کردیم؛ کرسی مدلسازی شریعت بر اساس فرآیند بهینه سازی مقید و پویا است و یک کرسی دیگر با عنوان هویت مادی روحی انسان از منظر قرآن و الزامات سیاسی پذیرش آن و چند کرسی نیز برای هفته‌های آینده در دستور کار داریم.

رسا_ درباره کارویژه امور مرتبط با واحد نظام واره سنجش توضیحاتی بیان بفرمایید؟

یکی از شاخصه‌های حوزه امام رضا(ع) ارزیابی طلاب طی فرآیندی از امور آموزشی پژوهشی است. آیت الله رشاد معتقد است که روش‌های ارزیابی محض ناکارآمد کاری اشتباه است به همین خاطر در کنار امتحانات در تمام فصل‌های کتاب روش‌های مختلفی تحت عنوان واحد نظام واره سنجش طراحی کردیم که ۱۴ روش از جمله خلاصه نویسی، چکیده نویسی، تقریر، نمودارنگاری، مقاله نگاری، پایان نامه نگاری و تصحیح متون را به عنوان نظام واحد سنجش به کار گرفتیم، برای مثال هر کدام از فصل‌های کتاب را برای طلاب مشخص کردیم و از آن‌ها خواستیم که مثلا آن فصل را در غالب نمودار یا تقریر یا... پیاده کنند، سنجش نهایی طلاب بر اساس فعالیت‌های این چنینی صورت می گیرد، بعضی از فعالیت‌ها ضریب دارند نمره نهایی طلبه با توجه به سنجش او در این ۱۴ روش است.

این کارویژه بین معاونتی است، بخشی از آن را معاونت آموزش و بخشی را معاونت پژوهش بر عهده دارد، معاونت پژوهش مسؤولیت آموزش ساختار‌های شکلی هر کدام از این ۱۴ روش را بر عهده دارد از این جهت یک کارویژه مهم است، این کارویژه به آموزش و ارزیابی تکالیف طلاب در غالب نظام واره سنجش میپردازد.

رسا_ درباره کارویژه امور مرتبط با جشنواره‌های حوزوی توضیحاتی ارائه بفرمایید?

امور مرتبط با جشنواره‌های حوزوی به طور متعارف از وظایف ذاتی معاونت پژوهش و ابلاغیه مرکز است. ما اصل پژوهش عمومی را در حوزه در غالب نظام واره سنجش دنبال می کنیم، اما طلابی که استعداد بیشتری در این زمینه دارند را به طور خاص دعوت کرده و به صورت تخصصی آموزش می دهیم به این صورت که با یک استاد مجرب جهت آموزش و همکاری پژوهشی با طلبه مستعد به مدت چند ماه به صورت میزان ساعات فعالیت و به صورت شفاهی قرارداد می بندیم، این فرآیند در نهایت منتهی به ارائه یک مقاله می شود، مقاله را در جشنواره‌های حوزوی مانند جشنواره علامه حلی و بعضا جشنواره‌های غیرحوزوی مانند کنگره پیشگامان پیشرفت علوم انسانی ارائه می کنیم.

رسا_ آیا کارویژه نشریات نیز دارید?

 

بله، درصدد هستیم نشریه پلکان فصلی یکبار در حوزه چاپ شود، محتوای این نشریه، از مقالات طلاب، نشست‌هایی که در حوزه برگزار می شود، نوشته‌های برتری که محصول نظام واحد سنجش هستند و چند مصاحبه خاص توسط طلاب تهیه و تنظیم میشود.

رسا_ کارویژه امور اطلاع رسانی حوزه علمیه را چگونه ارزیابی می کنید?

در این کارویژه تیمی از طلاب همه اتفاقات پژوهشی دانشگاهی و حوزوی کشور را رصد می کنند و نتیجه کار خود را از طریق سایت و کانال مدرسه در اختیار طلاب قرار می دهند و به گفتمانسازی موضوعات مهم می پردازند.

رسا_ درباره کتابخانه حوزه علمیه امام رضا(ع) بفرمایید?

مدرسه علمیه امام رضا(ع) یک کتابخانه دارد که به دلیل گسترده نبودن بانک کتابش کاربری قرائتخانه دارد، کتابخانه محیط بسیار آرام و مناسبی جهت مطالعه دارد، در عین حال با کتابخانه مجلس، کتابخانه مدرسه آیت الله مجتهدی و کتابخانه مدرسه آیت الله مروی همکاری داریم و طلاب مدرسه علمیه امام رضا (ع) اجازه استفاده از آن کتابخانه‌ها را دارند.
رسا_ اگر سخن پایانی با مخاطبان و پژوهشگران حوزوی دارید بقفرمایید?

پژوهش فعالیتی منسجم برای رسیدن به شناختی روشن است. پژوهش راهی برای گسترش مرز‌های علم و دانش و گشودن افق‌های درخشان است. اینجانب به مناسبت هفته پژوهش، زحمات تلاشگران عرصه علم و دانش را در پیشبرد اهداف متعالی ایران اسلامی و به ویژه سربازان جبهه تولید علم و احیای تمدن نوین اسلامی را ارج می‌نهم و از خداوند متعال توفیقات روز افزون را برای این فرهیختگان خواستارم./۸۱۳/گ404/ب1